Het archief van de Hilaire Lahaye

Hij is vandaag een wat vergeten figuur, maar in zijn politiek actieve jaren (1939-1985) liet Hilaire Lahaye geen kans onbenut om zich in de kijker te werken, op een strijdlustige en eigenzinnige manier te wegen op het parlementair werk, en controversiële standpunten te verdedigen. Door een combinatie van het bespelen van streekgebonden thema’s (zoals de hop- en tabaksteelt), zijn lokale bekendheid als advocaat en een zeer intensief dienstbetoon bouwde hij bovendien een uitzonderlijke electorale machtsbasis uit, wat hem als stemmenkanon (hij bezorgde zijn liberale lijst regelmatig scores boven de twintig procent) toeliet zich binnen de Liberale Partij en haar opvolgers meer dan eens als een ongeleid projectiel te gedragen.

Gelukkig voor de historici was Lahaye ook de man die op zijn zolder ongeveer alles bewaarde wat hij aan archief produceerde. Ongeveer, want bijvoorbeeld over zijn jeugd als zoon van Nestor Lahaye, brouwer en burgemeester van Poperinge, is weinig bewaard, net als over zijn studies rechten aan de Rijksuniversiteit Gent. Bovendien blijkt uit stukken in het archief ook dat hij weleens gevoelige documenten durfde verbranden. Dit neemt echter niet weg dat Lahaye een zeer rijk archief nagelaten heeft, dat alle aspecten van zijn carrière uitgebreid documenteert vanaf zijn vestiging als advocaat in Ieper en zijn intrede in de Ieperse gemeenteraad in 1939, waarin hij hij meer dan drie decennia lang zou zetelen.

Zeer veel dossiers documenteren zijn parlementair werk als volksvertegenwoordiger (1946-1961), provinciaal senator (1961-1965) en rechtstreeks verkozen senator (tot 1985). Thema’s die zijn bijna veertigjarige parlementaire loopbaan karakteriseren zijn onder andere koloniale en Afrikaanse kwesties, de werking van het gerecht, doping in de sport, hervormingen van het kiessysteem, de grensarbeid en openbare werken. Daarnaast zijn ook heel wat stukken en dossiers aanwezig over onder andere zijn verkiezingscampagnes, zijn rol in de lokale politiek, zijn relatie tot de nationale partijstructuren en zijn voorzitterschap van het directiecomité van de Société de Crédit au Colonat et à l’Industrie / Maatschappij van het Krediet aan het Kolonaat en de Nijverheid. Ook zijn persoonlijke leven is goed vertegenwoordigd, met onder andere heel wat dossiers over reizen naar Congo, Rhodesië en andere bestemmingen.

Lahayes persoonlijk en politiek archief, goed voor zestig strekkende meter, is recent volledig geïnventariseerd. Zijn dienstbetoondossiers zijn gedeeltelijk geïnventariseerd. Meer informatie en de inventaris zijn te vinden via de website van Liberas.