Het archief van het Medisch Huis Merelbeke (dr. Frans Van Leuven)

Sofie Vrielynck, Amsab-ISG

Frans Van Leuven (1931-2017) nam in 1964 als eerste Vlaamse huisarts deel aan vergaderingen van de Groupe d’Etude pour une Réforme de la Médecine (G.E.R.M.), een van de eerste verenigingen die zich maatschappijkritisch uitliet over de schrijnende toestand van de gezondheidszorg in België. Samen met dr. Pruyt richtte hij in 1966 het eerste Vlaamse Medisch Huis op in Merelbeke.

Affiche naar aanleiding van een artsenstaking in 1964 (collectie Amsab-ISG).

In 1971 kwamen er nog twee andere dokters bij: Geerinckx en Marc De Meyere, Vanaf dat moment tekenden zich twee verschillende visies af binnen het Medisch Huis. Aan de ene kant stonden Pruyt en Geerinckx die de groepspraktijk louter zagen als een functioneel instrument waarbij wel de kosten, maar niet de inkomsten verdeeld werden onder de artsen. Aan de andere kant was er de patiëntgerichte visie van de dokters Van Leuven en De Meyere, die voorstanders waren van een geïntegreerde groepspraktijk naar het model van de G.E.R.M. De breuk kwam na een conflict over het honorarium van de raadplegingen. In februari 1972 besloten negen geneesheren uit Merelbeke en omstreken één week aan terugbetalingstarieven te werken als protest tegen een verhoging van de dokterstarieven. Dit protest werd op gang gebracht door twee huisartsen uit het Medisch Huis, beiden lid van de Werkgroep Gezondheidsvoorlichting (WGV). Op 27 november werden ze ondervraagd door de Provinciale Raad van de Orde der Geneesheren, die hun politieke belangen aanwreef. In januari 1973 schorste de Provinciale Raad van de Orde van Oost-Vlaanderen hen voor één maand bij de uitoefening van hun praktijk. Gedurende hun conflict met de Orde der Geneesheren konden de beide artsen op de steun rekenen van onder meer moraalfilosoof Etienne Vermeersch. De aanvaring met de Orde bleek de vonk te zijn voor de mobilisatie van vijfhonderd dokters en studenten geneeskunde in Vlaanderen. In beroep verminderde de Raad van Beroep van de Orde de duur van de schorsing tot veertien dagen en uiteindelijk stelde het Hof van Cassatie de klagers in april 1975 in het ongelijk. Na hun schorsing stopten de twee artsen met het werken aan terugbetalingstarieven. Na een aanvaring met dr. Pruyt trok dr. Frans Van Leuven zich terug uit het Medisch Huis en richtte hij een nieuwe groepspraktijk op in de Dokter Callaertstraat in Merelbeke.

Portret van Dr. Van Leuven en dr. Van Werveke (foto Bart Van Leuven).

Het persoonlijke archief van Frans Van Leuven is aangevuld met een klein segment van het archief van Sylvia Van Werveke. Het omvat informatie over de drie geesteskinderen van Frans Van Leuven, meer bepaald over de bouw en werking van het Medisch Huis te Merelbeke, over de Werkgroep Gezondheidsvoorlichting en over de Patiëntenraad. Ook exemplaren van het tijdschrift Gezondheid zijn erin te vinden. Het proces door de Orde van Geneesheren is uitvoerig gedocumenteerd.