Portretten uit het verleden: de fotocollectie Brunin in Liberas/Liberaal Archief

Marc Haegeman, Liberas/Liberaal Archief

Liberas/Liberaal Archief heeft recent de fotocollectie van de Gentse familie Brunin via zijn online beeldbank ontsloten. De foto’s vormen een onderdeel van het familiearchief dat in 2009 door de familie aan Liberas/Liberaal Archief werd geschonken. Het gaat om negen fotoalbums en honderden losse foto’s - goed voor bijna 800 beelden, hoofdzakelijk uit de periode 1855-1914, met enkele uitschieters tot de jaren 1960.

Bladzijden uit een fotoalbum van de familie Brunin, 1860-1890 (Gent, Liberas/Liberaal Archief, beeldbank nrs. 701224-297).

Opmerkelijk in de collectie zijn de studioportretten van de Brunins en aanverwante families zoals Colson, Varlez, Rolin, Van Cauwenberghe, d’Elhougne en Maeterlinck. Deze portretten zijn doorgaans van hoge kwaliteit en legden belangrijke gelegenheden vast. Bijzondere aandacht verdienen daarbij de talrijke baby- en kinderportretten. Van een aantal mensen kunnen portretten van peuter tot ouderling naast elkaar worden gelegd. In mindere mate belichten de foto’s ook familiale activiteiten, bijeenkomsten, ontspanning en reizen. Een deel van de foto’s werd door de familie van namen voorzien, maar toch blijven nog heel wat portretten ongeïdentificeerd.

Albuminedruk van een studioportret van Oscar Brunin en Emma Berte, door César Mitkiewicz & Cie, Brussel, ca. 1863-1867 (Gent, Liberas/Liberaal Archief, beeldbank nr. 701252).

Naast hun belang voor de geschiedenis van deze families uit de Gentse liberale burgerij bieden de foto’s nog andere onderzoeksmogelijkheden. Vermits de collectie zowat de tweede helft van de 19de eeuw omvat, is het mogelijk om de opeenvolgende fotografische drukprocédés, evenals de portret- en opdrukstijlen, en zelfs de evolutie van de mode te bestuderen.

Het merendeel van de foto’s zijn albuminedrukken in het carte-de-visiteformaat, dat in de jaren 1860 uiterst populair werd, en in het grotere kabinetformaat. Maar het zijn toch vooral de kwalitatief hoogstaande kooldrukken uit het laatste kwart van de 19de eeuw die in het oog springen. De fotografen claimden met dit duurdere afdrukprocedé onvergankelijkheid (‘impression inaltérable au charbon’) en vergeleken met de vaak vervaagde of vergeelde albuminedrukken zien de kooldruk-portretten er inderdaad nog steeds opvallend levendig en als nieuw uit.

Kooldruk van een studioportret van Caroline Motte-Rolin en haar neef André Van Cauwenberghe, door Nestor Schaffers, Gent, ca. 1883-85 (Gent, Liberas/Liberaal Archief, beeldbank nr. 701252).

De fotocollectie Brunin biedt ook een bloemlezing van de fotografen die in de tweede helft van de 19de en de eerste decennia van de 20ste eeuw actief waren in Gent (zoals Charles D’Hoy, Louis De Laetre, Charles Roose, Charles Vanloo-Smet, Nestor Schaffers, Edmond Sacré, de familie Boute e.a). Een aantal andere steden komen in mindere mate aan bod: Géruzet Frères, Ghémar Frères, César Mitkiewicz & Cie in Brussel; L. Cremière et Cie in Parijs; Maull & Polyblank in Londen.

De fotocollectie Brunin kan geconsulteerd worden op de website van Liberas/Liberaal Archief.