Archieven in de collectie van KADOC

KADOC-KU Leuven

Een gedreven volkskundige. Collectie Renaat Van der Linden

KADOC maakt van de bewaring en het toegankelijk maken van brede volkskundige collecties met een sterk religieuze en devotionele inslag een belangrijk aandachtspunt. Het archief van de Leuvense volkskundige Stefaan Top past in die politiek. Dit jaar werd de collectie Renaat Van der Linden (1918-1999) in bewaring gegeven aan KADOC. Het is een mengeling van persoonlijk archief (leerkracht aan het atheneum van Zottegem, lid van diverse culturele verenigingen, spreker en auteur) en veeleer documentaire collecties. Die laatste zijn het resultaat van levenslang verzamelen en onderzoek als volkskundige.
De dossiers ademen de passie, de veelzijdigheid en de eruditie van hun archiefvormer uit. Die publiceerde over tientallen thema’s als volksgeloof, heiligenverering, volksgebruiken en -geneeskunde, feesten, spreuken, sagen en legenden en, jawel, ook over het feest van Sint-Nicolaas. Van der Linden zocht eerst naar samenhang tussen lokale fenomenen in Vlaanderen en bracht die in verband met gebruiken elders in Europa. Hij had ook een bijzondere interesse voor ‘bedevaartvaantjes’ en was dé expert ter zake. Zijn unieke collectie vormt een prachtige aanvulling op die van KADOC.

Vaantje van Sint-Nicolaas van Myra (Collectie KADOC)

Klik hier als je wil grasduinen in de collectie Van der Linden of in de vaantjescollectie van KADOC!

‘Ter zedelyke en stoffelyke bevordering van het katholiek onderwys’. Archief Cobesko Antwerpen

Het katholiek onderwijs in ons land heeft een lange traditie van fondsenwerving. De Katholieke Schoolpenning, ontstaan in het vuur van de negentiende-eeuwse schoolstrijd, zamelde decennialang middelen in. Vanaf 1876 ontplooide die Schoolpenning een intensieve werking in Antwerpen, zo leert ons zijn in KADOC bewaarde archief. In 1946 werden de activiteiten structureel verankerd in de nieuwe vzw Comité tot Bescherming van het Katholiek Onderwijs (Cobesko Antwerpen). Antwerpse katholieke aristocraten, burgers en geestelijken speelden er een leidende rol in. Ook het archief van die vzw berust sinds kort in KADOC, dat een belangrijk centrum voor onderwijserfgoed in Vlaanderen is.

Collectebus uit het archief van Cobesko (Collectie KADOC - Foto Danny Brison)

De werking van dat Comité kan niet beter worden gesymboliseerd dan door de collectebus die het archief vergezelde. Tal van initiatieven die geld in het laatje brachten, werden, vaak op wijkniveau, ingericht: toneelvoorstellingen, bals, zwemfeesten, tombola’s, concerten, Scheldevaarten en lezingen. In wijken en kerken werd met de collectebus rondgegaan. De inkomsten gingen niet enkel naar schoolgebouwen, maar ook naar schooluitstappen, leerlingenvervoer, didactisch materiaal en voedsel, kledij en voorzieningen voor zorgbehoevende kinderen. In het algemeen belicht het archief een wezenlijke, maar wat in vergetelheid geraakte financiële dimensie van het katholiek onderwijs in ons land.

Neem zeker een kijkje in de inventaris van het archief Cobesko.