Het archief van Kindervreugd

Dorrit Van Camp, FelixArchief

Vanaf oktober 1929 kende het stedelijk onderwijs van Antwerpen een vrije halve dag op woensdagnamiddag. Veel leerkrachten namen hun leerlingen vrijwillig mee buiten het gewone klasverband en organiseerden wandelingen, zang-, toneel- en voetbalmiddagen. Deze losse initiatieven leidden in 1936 tot de ‘meerdere aanwending van den woensdagnamiddag’. Honderden kinderen namen hieraan deel. Dit succes mondde uit in de oprichting van Kindervreugd in oktober 1937.1

Afbeelding 1: Embleem Kindervreugd Antwerpen 1968 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2570#972).

Afbeelding 2: Embleem Kindervreugd Antwerpen 1962 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2570#1085).

Kindervreugd vzw (1937-2017) had tachtig jaar lang als doel het bevorderen van de lichamelijke en culturele ontspanning van alle schoolgaande kinderen in Antwerpen, ongeacht hun levensbeschouwelijke achtergrond, sociale komaf of onderwijsnet. Kindervreugd evolueerde met haar tijd mee. De vaste woensdagnamiddag kreeg een nieuwe invulling met speelterreinen en schoolvakanties, wetenschapskampen, uitstapgroepen, sportgroepen en (inter)nationale sportwedstrijden, muziek- en dansklassen, school- en kinderfeesten.

Afbeelding 3: Affiche Kindervreugd Groepsnieuws - Jeugdontmoeting Antwerpen-Rotterdam 1972 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2570#975).

Deze unieke organisatie heeft op vlak van naschoolse opvang, vakantie- en jeugdwerking baanbrekend werk verricht. De belangeloze inzet van het vrijwillige onderwijzend personeel dat de activiteiten wekelijks en tijdens de schoolvakanties onbezoldigd begeleidde en organiseerde, was de kracht achter Kindervreugd. Op 20 november 2017 werd het tachtigjarig bestaan van Kindervreugd feestelijk gevierd en kreeg ze een nieuwe naam, Gekkoo.

Afbeelding 4: Affiche Sinterklaasshow 1990 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2570#1076).

In 2018 droeg Kindervreugd 24 meter archief en 209 MB aan digitale objecten over aan het FelixArchief en vervolledigde hiermee een eerdere overdracht uit 2000. Dit unieke archief betreft tachtig jaar naschoolse kinderopvang en jeugdwerking met documenten van het Directiecomité en van de actiegroepen Feest, Vakantie, Cultuur, Sport en ontspanning. Het bevat de statuten en documenten over de oprichting van Kindervreugd, informatie over de financiering, sponsoring en ledenwerving, patrimoniumbeheer en samenwerkingen. De vakantiewerking en speelterreinen zijn ruim gedocumenteerd, evenals de openluchtwerking en vakantieverblijven van Kindervreugd, zoals Home Flor Mielants (St-Idesbald) en Diesterweg (Heide).

Afbeelding 5: Programmaboekje Verkleed Kinderbal 1963 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2570#1853).

Het overgrote deel van het archief betreft de organisatie van woensdagnamiddagen, vakanties, speelterreinen, bos-, zee- en boerderijklassen. Bijvoorbeeld, briefwisseling, werk- en eindverslagen, programmaboekjes, scenario’s, zaalplannen en decorschetsen van shows en toneelvoorstellingen, affiches, menukaarten, vakantiebrochures, medailles, promotiemateriaal (flyers, pins, stickers), monitorscursussen en KV-magazine, het tijdschrift van Kindervreugd. Dit alles is nu online doorzoekbaar in een overzichtelijke inventaris met niet minder dan 4153 ISAD-beschrijvingen.

Het beeld- en geluidarchief illustreert tachtig jaar aan Kindervreugdactiviteiten. Dit luik is nog niet online toegankelijk. Vrijwilligers, waaronder oud-medewerkers van Kindervreugd, zullen in de toekomst ook foto’s en audiovisueel materiaal beschrijven en ontsluiten.

Afbeelding 6: Tentenkamp Bertogne, 1951 (FelixArchief, Kindervreugd vzw, 2623#181).

Références